In het hart van de stad Sint-Niklaas, waar erfgoed en stedelijke dynamiek elkaar kruisen, ligt de voormalige Cipierage, een monument met een rijke geschiedenis en een veelbelovende toekomst. De stad wil dit gebouw, samen met het aangrenzende Parochiehuis, nieuw leven inblazen via een doordacht herbestemmingsonderzoek. De ambitie? Een toekomstgerichte en publieksgerichte invulling die zowel de erfgoedwaarden respecteert als inzet op maatschappelijke meerwaarde.
Opdrachtgever: Stad Sint Niklaas Gerealiseerd in 2025In samenwerking met Herbé
Ooit was de Cipierage het onderkomen van de stedelijke gevangenis; gevangenen werden er immers in kooien op zolder opgesloten. Vandaag getuigt nog weinig van die oorspronkelijke functie in het interieur, maar het exterieur bleef grotendeels intact. Het gebouw is beschermd als monument omwille van zijn artistieke, historische en archeologische waarde. De erfgoedwaarde schuilt voornamelijk in het exterieur, maar ook waardevolle elementen zoals schouwen, moerbalken, lijstwerk en de historische dakstructuur zijn bewaard gebleven.
De Cipierage ligt pal in het historische en commerciële centrum van Sint-Niklaas. Op wandelafstand van het station en grenzend aan zowel de Grote Markt als het Sint-Nicolaasplein, maakt de site deel uit van een levendige stadsomgeving met een sterke bovenlokale aantrekkingskracht. Sint-Niklaas is een centrumstad in volle transformatie, met een sterke focus op erfgoed, kwaliteit en beleving. De stad investeert actief in publieke ruimte, culturele infrastructuur en duurzame stedelijke ontwikkeling.
Binnen het herbestemmingsonderzoek zijn drie toekomstscenario’s uitgewerkt die vertrekken vanuit de bestaande structuur en erfgoedwaarden. In elk scenario wordt uitgegaan van respect voor het erfgoed, minimale technische ingrepen, aandacht voor circulatie en toegankelijkheid, en een sterke koppeling met het stedelijke leven rondom.
In het eerste scenario brengen een kwalitatief restaurant op de begane grond en een kleinschalig hotel op de verdiepingen comfort, gastvrijheid en (erfgoed)beleving samen. Dankzij het bestaande karakter van de ruimtes, de dubbelehoge salons en de zichtbaarheid op het plein, ontstaat een unieke hospitalitylocatie met potentieel tot samenwerking met nabijgelegen evenementen- en congresplekken.
Het tweede scenario gaat uit van de Cipierage als werkplek in combinatie met horeca op het gelijkvloers: een hybride invulling die overdag en ’s avonds leven brengt in het gebouw. De indeling voorziet flexibele, reversibele werkplekken, zonder ingrijpende structurele aanpassingen.
Het derde en laatste scenario gaat uit van een restaurantfunctie gecombineerd met cultuurorganisatie, gericht op ontmoeting, educatie en creatie. De ruimtes worden ingericht volgens het ‘box-in-box’-principe, ideaal voor een muziekschool of cultuurvereniging. Dit scenario vraagt de minste structurele ingrepen en biedt maximale flexibiliteit voor toekomstige aanpassingen.
De stad Sint-Niklaas kiest bewust voor een erfpachtformule op lange termijn. Daarbij wordt gezocht naar één of meerdere gebruikers die het gebouw nieuw leven willen inblazen in lijn met de publieke missie van de stad. De ideale erfpachtnemer is kapitaalkrachtig, maatschappelijk geëngageerd en denkt in langetermijnoplossingen. Combinaties van functies en gebruikers zijn welkom, op voorwaarde dat ze bijdragen aan het publieke karakter van de plek.
Op deze manier poogt de stad niet alleen het monument te herbestemmen, maar tevens ook een waardevolle bijdrage te leveren aan de ruimere stadsvernieuwing. De Cipierage wordt een plek voor ontmoeting, beleving en verbondenheid, een hefboom voor het stadscentrum van morgen.
